Tên gọi "đông trùng hạ thảo" (tiếng Tạng: yartsa gunbu hay yatsa gunbu, tiếng Trung: 冬虫夏草, dōng chóng xià cǎo) là xuất phát từ quan sát thực tế khi thấy vào mùa hè nấm Ophiocordyceps sinensis mọc chồi từ đầu con sâu nhô lên khỏi mặt đất. Vào mùa đông thì nhìn cặp cá thể này giống con sâu (côn trùng), còn đến mùa hè thì chúng trông giống một loài thực vật (thảo mộc) hơn.
Đông trùng hạ thảo là một loại đông dược quý có bản chất là dạng ký sinh của loài nấm Ophiocordyceps sinensis thuộc nhóm nấm Ascomycetes trên cơ thể ấu trùng của một vài loài bướm trong chi Thitarodes Viette, 1968 (trước đây phân loại trong chi Hepialus Fabricius, 1775). Phần dược tính của đã được chứng minh là do các chất chiết xuất từ nấm Ophiocordyceps sinensis. Nó được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền Trung Hoa và y học cổ truyền Tây Tạng.
Đông Trùng Hạ Thảo Thiên Nhiên Tây Tạng Nguyên Con là một trong những vị đặc biệt có khả năng cải thiện đời sống tình dục trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua tác dụng nâng đỡ bồi bổ cơ thể.
Thành phần: cordiceptic acid, cordycepin, adenosine, hydroxyethyl-adenosine, nhóm hoạt chất HEAA, 17 acid amin khác nhau, có D-mannitol, có lipid, có nhiều nguyên tố vi lượng (Al, Si, K, Na...), nhiều loại vitamin (trong 100g Đông trùng hạ thảo có 0,12 g vitamin B12; 29,19 mg vitamin A; 116,03 mg vitamin C, ngoài ra còn có vitamin B2 (riboflavin), vitamin E, vitamin K...),...
Cách dùng và công dụng của Đông Trùng Hạ Thảo
1. Nhai sống trực tiếp: Con Đông trùng hạ thảo rất giàu dinh dưỡng và acid amin nên khi qua nhiệt độ cao sẽ bị phân hủy ít nhiều chất dinh dưỡng nên nhai sống rất tốt.
Dùng nước ấm khoảng 30 độ C rửa sạch con Đông trùng hạ thảo, sau đó lấy một cốc nước nóng 60oC -70oC ngâm con Đông trùng hạ thả vào khoảng 2-3 phút cho mềm. Sau đó cho vào miệng nhai, vừa nhai vừa nhúng vào cốc nước ấm đó khoảng 30 lần, rồi ăn hết cả xác và nước.
Dùng 1 tuần khoảng 3-4 con chia làm 2 lần sau bữa ăn sáng là tốt nhất.
Tác dụng: Bồi bổ cơ thể, tăng cường sức đề kháng, miễn dịch cho cơ thể đặc biệt tốt cho bệnh nhân sau mổ, suy nhược cơ thể nặng, yếu sinh lý, suy thận, ung thư...
2. Dùng để ngâm rượu
- Rượu Đông Trùng Hạ Thảo: Dùng nước ấm rửa sạch 10g Đông trùng hạ thảo, cho vào bình đổ 01 lít rượu nồng độ khoảng 43 độ C ngâm trong 01 tháng
Mỗi ngày uống 01 chén nhỏ trước khi đi ngủ khoảng 30 phút.
Công dụng: Tăng cường sức khỏe, tăng cường sinh lý.
- Rượu trùng thảo - Nhân sâm: Đông Trùng Hạ Thảo và Nhân sâm lượng bằng nhau ngâm trong rượu trên 40oC, sau chừng 1 tháng dùng được, uống mỗi ngày 1 ly nhỏ.
Công dụng: Bổ thận, tráng dương, dùng rất tốt cho những người bị suy nhược cơ thể, giảm sút ham muốn tình dục, liệt dương.
- Rượu lộc nhung - Trùng thảo: Nhung hươu 20gram, Đông trùng hạ thảo 30 gram, hai thứ đem ngâm trong 1 lít rượu trên 40oC sau 1 tháng thì dùng được, uống mỗi ngày 20 -30ml.
Công dụng: Ôn thận tráng dương, ích tinh dưỡng huyết, thường dùng cho người bị suy nhược cơ thể, thiếu máu, liệt dương, suy giảm tình dục.
- Rượu kỳ tử - Trùng thảo : Kỳ tử 30g, ĐTHT 30g hai thứ đem ngâm với 500ml rượu trắng, sau 1 tháng thì dùng được, mỗi ngày dùng 2 -3 lần, mỗi lần 15ml.
Công dụng: Bổ ích can thận, ích khí sinh tinh, thường dùng cho người liệt dương, xuất tinh sớm.
3. Hãm nước trà uống (Trà trùng thảo - nhân sâm): ĐTHT 1 - 2 con, nhân sâm 3 - 5g, hai thứ đem hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 10 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày (hãm khoảng 4 lần, sau ăn cả xác và nước).
Công dụng: Bổ khí tráng dương, ích thận sinh tinh, dùng rất tốt cho những người bị suy giảm ham muốn tình dục, xuất tinh sớm, muộn con.
4. Dùng để hầm với các loại thịt : thịt lợn, thịt vịt, thịt gà, thịt bò, thịt dê,...
Dùng 200g thịt thái vừa ướp gia vị hơi nhạt, cho 2-3 con ĐTHT vào hấp cách thủy thời gian từ 1-1h30, khi thịt và con ĐTHT đã mềm đem ăn cả cái và nước, có thể chia 2 lần/ngày.
- Trùng thảo - Gà: ĐTHT 2 -3 con, gà đen 1 con, làm sạch gà, moi hết phủ tạng hai thứ đem hầm cách thủy trong 1 giờ - 1 giờ 30 phút, ăn cả nước và cái.
Công dụng: Bổ thận trợ dương, chữa chứng đau đầu choáng váng, trí nhớ giảm sút, tim đập dồn dập, nhìn đồ vật mờ ảo, chập chờn, cơ thể suy nhược dễ cảm cúm, đổ mồ hôi nhiều, sợ lạnh,...
- Trùng thảo - Nhau thai: ĐTHT 2- 3 con, 1 cái nhau thai tươi (nhau thai sinh con so, mẹ không có bệnh), làm sạch nhau thai, hai thứ đem hầm cách thủy đến khi nhừ thì ăn cả nước và cái.
Công dụng: Đại bổ âm dương, rất công hiệu điều trị các chứng suy nhược lâu sau khi ốm dậy, khí huyết kém, đổ mồ hôi trộm, đau lưng và các khớp xương mỏi, váng đầu, hoa mắt, các bệnh về đường hô hấp,...
- Trùng thảo - Cơm: 1 - 2 con ĐTHT, rửa sạch bằng nước ấm, hấp cơm chín, ăn.
Công dụng : Hỗ trợ viêm gan B .
- Hầm với sườn heo: ĐTHT 6 gram, nhân sâm, kỳ tử, Đương quy (mỗi thứ 12g) và một lượng sườn heo vừa đủ, cùng gia vị hầm nhừ ăn trong ngày.
Công dụng: Bồi bổ cơ thể, chống mệt mỏi, mất sức, thận hư lao, tinh thần kém minh mẫn, hay quên.
- Hầm với thịt dê: ĐTHT 3 - 5 con, 200 - 300 gram thịt dê, 15 gram Hoài sơn, 10 gram Câu kỳ tử, 4 lát gừng tươi, 4 quả Chà là, cùng gia vị vừa đủ.
Cách làm: Rửa sạch thịt dê, cắt lát hơi to một chút rồi trụng qua nước sôi để khử mùi. ĐTHT, Hoài sơn, Kỳ tử, Chà là rửa sạch. Cho tất cả cùng một lượng nước vừa đủ vào nồi đất, nấu đến khi sôi thì hạ lửa nhỏ, hầm tiếp trong 2 giờ. Dùng cả cái lẫn nước, một tuần có thể dùng 2 - 3 lần.
Công dụng: chứng tiểu đêm, hoạt tinh, tinh loãng.
- Tần với vịt:
+ Nguyên liệu: Một con vịt đực, 3-5 con ĐTHT, mấy lát gừng tươi, rượu trắng, hạt tiêu và gia vị vừa đủ
+ Cách làm: Vịt làm sạch bỏ phủ tạng, rút xương rửa sạch, dùng nước ấm rửa sạch ĐTHT rồi nhét ĐTHT vào bên trong vịt, khâu lại, đem hầm thật mền, cho thêm gia vị vừa ăn, chia ra làm vài lần trong ngày, mỗi tuần dùng 1 ngày.
Công dụng: Chống lão hóa, tăng cường sinh lực, bổ phế thận, ích khí nguyên, ho suyễn, suy nhược cơ thể, người mới ốm dậy, hay mộng tinh, di tinh, liệt dương, xuất tinh sớm.
5. Nấu cháo:
Dùng 2-3 con Đông trùng hạ thảo hầm với lượng gạo vừa đủ để được 1 bát cháo hoặc tán con Đông trùng hạ thảo thành bột, nấu cháo rồi rắc lên ăn.
Phương này rất tốt cho hen suyễn.
Bảo quản: Con Đông trùng hạ thảo được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh bọc qua một lớp giấy báo; khi nào dùng lấy ra dùng.