Bệnh Mất Ngủ: Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị

Giấc ngủ có vai trò rất quan trọng là giúp cơ thể nghỉ ngơi và phục hồi năng lượng. Thời gian ngủ trung bình của một người bình thường khoảng 7-8 tiếng mỗi đêm (dao động từ 4-11 tiếng). Giấc ngủ có chất lượng khi đáp ứng một số yêu cầu cơ bản sau: đủ giờ, đủ sâu, cảm thấy khỏe khoắn khi thức dậy... Các khảo sát cho thấy thời gian ngủ giảm dần theo tuổi, thí dụ như bé mới sinh ngủ tới 17 giờ mỗi ngày, trẻ lớn ngủ từ 9 - 10 giờ mỗi đêm, người trưởng thành ngủ từ 7-8 giờ mỗi đêm, riêng người cao tuổi thường ngủ dưới 6 giờ mỗi đêm.

Biểu hiện và tác hại khi bị mất ngủ

Mất ngủ thường có những biểu hiện sau đây:

Khó vào giấc ngủ. Buồn ngủ nhưng rất khó ngủ

Khó duy trì giấc ngủ, dễ tỉnh giấc và ngủ lại rất khó.

Dậy quá sớm.

Ngủ dậy vẫn thấy mệt

Tỉnh dậy nhiều lần trong giấc ngủ (mỗi lần 30 phút).

Tác hại của mất ngủ: Nếu mất ngủ thoáng qua sẽ gây trạng thái buồn ngủ, vẻ mặt kém linh hoạt. Mất ngủ kéo dài sẽ gây mệt mỏi, trầm cảm, dễ cáu gắt, giảm tập trung chú ý. Mất ngủ thoáng qua hay kéo dài cũng đểu ảnh hưởng đến khả năng làm việc/học tập, dễ gây tai nạn khi lái xe, vận hành máy móc...

Nguyên nhân mất ngủ:

Nguyên nhân mất ngủ thoáng qua (mất ngủ dưới 1 tuần).

Stress (34% nữ và 22% nam).

Do rối loạn lịch thức ngủ trong ngày, như lịch làm việc thay đổi bất thường, làm việc theo ca không thường xuyên, do thay đổi múi giờ chênh lệch như khi đi du lịch đến các vùng có mức chênh lệch múi giờ từ 6-24 giờ.

Sử dụng các chất kích thích não: cà phê, trà, thuốc lá, rượu, các loại thuốc có tính kích thích. Do ăn nhiều nặng bụng trong đêm, ăn nhiều chất kích thích...

Thói quen của người ngủ cùng: thí dụ như ngáy.

Các yếu tố môi trường: ánh sáng, tiếng ồn, nhiệt độ, thoáng khí...

Nguyên nhân mất ngủ mạn tính: (Mất ngủ/Rối loạn giấc ngủ kéo dài trên 1 tháng).

Nhóm nguyên nhân này chủ yếu gặp ở những bệnh nhân có bệnh lý cơ thể hoặc bệnh lý tâm thần.

Bệnh lý đa khoa: dị ứng, viêm khớp, bệnh tim, cao huyết áp, hen phế quản...

Ngoài ra, ước tính có khoảng 35 - 50% trường hợp mất ngủ mãn tính có thể liên quan đến bệnh lý tâm thần. Các loại bệnh tâm thần có thể gây mất ngủ như:

Trầm cảm.

Hưng cảm.

Rối loạn lo âu lan tỏa.

Rối loạn stress sau chấn thương.

Nghiện (rượu, bia, thuốc lá và các chất dạng thuốc phiện).

Tâm thần phân liệt.

Bệnh sa sút trí tuệ.

Các bệnh lý liên quan đến giấc ngủ như: chứng ngưng thở khi ngủ, ác mộng, mộng du, chứng hoảng sợ trong giấc ngủ ...

Ngoài ra còn 1 số tình trạng sinh lý cũng có thể dẫn tới mất ngủ như: Mãn kinh, kinh nguyệt, có thai, sốt, đau...

Cách điều trị bệnh mất ngủ

Điều trị chứng mất ngủ chủ yếu là điều trị triệu chứng, kết hợp với điều trị nguyên nhân nếu xác định được nguyên nhân gây mất ngủ. Vấn đề chẩn đoán xác định cũng như chỉ định điều trị nên theo ý kiến của thầy thuốc.

Nguyên tắc điều trị mất ngủ:

Loại bỏ những nguyên nhân chủ quan gây mất ngủ.

Vệ sinh giấc ngủ.

Điều trị bằng thuốc.

Điều trị bằng các liệu pháp tâm lý: Thư giãn - thiền.

Điều trị mất ngủ:

Loại bỏ những nguyên nhân chủ quan gây mất ngủ: Nếu cố gắng tìm hiểu, người bệnh sẽ biết một phần nguyên nhân gây mất ngủ, thí dụ uống cà phê quá nhiều vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ, ăn quá nhiều chất cay nóng, ăn quá no vào buổi tối, đi du lịch đến nơi có sự thay đổi múi giờ quá lớn, do căng thẳng trong công việc... Sau khi tìm biết được nguyên nhân, người bệnh có thể sẽ tự điều chỉnh để ngủ được mà không cần nhờ đến thuốc.

Vệ sinh giấc ngủ: Nên tạo tâm trạng thư thái để dễ dàng đi vào giấc ngủ, giường ngủ cần đặt nơi thoáng mát, chăn màn sạch sẽ...

Thư giãn tâm lý: Đầu tiên cần nhớ rằng sức khỏe sẽ không ảnh hưởng gì nếu thỉnh thoảng không ngủ đúng 6 hoặc 8 giờ mỗi ngày. Khi lên giường ngủ thì chỉ để ngủ và không làm gì khác (như đọc sách, xem phim ...), nếu không ngủ được sau 10 - 15 phút thì có thể đứng dậy đi làm một việc khác. Những bệnh nhân mất ngủ mãn tính thường rất sợ buổi tối vì họ nghĩ rằng có thể sẽ không ngủ được và thông thường nếu càng lo sợ thì giấc ngủ càng khó đến, do đó hãy nghĩ đến giấc ngủ một cách nhẹ nhàng và thanh thản thì nó sẽ đến một cách bình yên. Nếu trong ngày có những vấn đề chưa giải quyết xong thì hãy gác lại hoàn toàn chờ đến ngày mai giải quyết chứ không nên vừa nằm chờ giấc ngủ đến vừa nghĩ cách giải quyết vấn đề.

Có thể sử dụng một số loại thuốc dễ gây ngủ như An Thần Ninh, được điều chế từ các vị thuốc đông y, giúp an thần, ngủ ngon.

Liều dùng người lớn:

Trung bình ngày 8  viên chia 2 lần sau bữa ăn trưa và ăn tối. Liệu trình từ 6 - 15 ngày.

Trẻ em từ 0,5 tuổi tới 3 tuổi nên theo sự chỉ dẫn của thầyy thuốc

Trẻ từ 4 - 15 tuổi liều dùng ngày 4 - 6 viên , liệu trình từ 6 - 15 ngày.

Có thể uống dài ngày dưới sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.

An Thần Ninh là đông dược thuần khiết vì thế Bệnh nhân có thể sử dụng liều cao và dài ngày mà không dẫn tới ngộ độc, phụ thuộc hoặc gây nghiện thuốc.